StichtingZijnsCentrumChrisKersten

Als je haast hebt, moet je gaan zitten

Waarover je niet spreken kunt, daarover mag je niet zwijgen.

Wie zoekt, zal niet vinden. Wie niet zoekt, vindt zeker niks.

Wat je MOET doen, moet je nooit doen.

Alleen dankzij overeenkomsten kunnen er verschillen bestaan.

Loslaten kan een klus zijn, al hoef je er niks voor te doen.

Soms moet je iets verloren hebben, om te beseffen dat je iets gevonden had.

Je hoeft Ècht niet aantrekkelijk te zijn om Ècht aantrekkelijk te zijn.

Wie liefde zoekt, zal uiteindelijk eenzaamheid vinden.

Vaak vergeten we, wat we willen onthouden en onthouden we, wat we willen vergeten.

Zoek vaker de afzondering, als je minder alleen wilt voelen.

Alleen de ware gevorderde lukt het om steeds weer beginner te zijn.

Niks doen, is hard werken.

Optimisme is vaak de hobby van pessimisten.

Wat is het bijzonder wanneer je om bijzonder te zijn niet meer bijzonder hoeft te zijn.

Kunt u mij ook zeggen wat de meest efficiÎnte en meest effectieve manier is om mijn tijd te verdoen?

Daders zijn geneigd hun handelen door slachtofferschap te legitimeren.

Wie een rechte rug wil, moet veel buigen.

Het enige wat anders moet, is dat er iets anders moet.

Alleen waar niemand is, kan iemand zijn. Waar echt iemand is, is niemand.

Hoe meer ik leef, hoe meer ik zal sterven. Hoe meer ik sterf, hoe meer ik zal leven.

EÈn millimeter afstand, kan een kilometer verschil maken.

Wat je absoluut niet vrijelijk kunt kiezen, is hetgeen je verkiest.

Autoritaire mensen hebben weinig vertrouwen in hun eigen autoriteit.

Wees zuinig op wat je graag kwijt wil. Wees gul met wat je graag voor jezelf houdt.

Wat je vooral niet met strijd moet bestrijden is strijd.

Echte wandelaars houden van stilstaan.

Echte trots is gegrond in nederigheid.

Wie echte nabijheid wil ervaren, moet leren afstand te houden.

Wie bang is voor hoogte, durft niet in de diepte te kijken.

Wie zichzelf verlaat, zit vervolgens met zichzelf opgescheept.

Vooral de verwantschap kan het verschil maken.

Wie autonoom is, heeft geen probleem met afhankelijkheid.

Wie zelfgenoegzaam is, heeft meestal niet genoeg aan zichzelf.

Eenheid kan niet zonder veelheid.

Wie altijd druk is met rijkdom vergaren, leeft voortdurend in armoede.

Een echte man hoeft zich niet te vermannen.

Wie bewonderd wil worden, zal zich vaak schamen.

Geluid maakt de stilte hoorbaar.

Hoe meer je de baas wilt zijn, hoe minder invloed je zult hebben.

Hoe beter je tegen je verlies kunt, hoe meer kans je maakt om te winnen.

Zolang je bevrijd wilt zijn, ben je onvrij.

Wat ons uiteindelijk redt, is het inzicht dat we door niets en niemand te redden zijn.

Wie zich schaamt, wil graag gezien worden.

Het beste wat je kunt doen, is stoppen met je best doen.

Het vraagt kracht om zwak te zijn.

Wie zich dun voelt, moet wel dik doen. Zoals wie zich klein voelt, groot moet doen.

Autonomie is het vermogen om hulp te vragen.

Alleen in de leegte is de ware volheid te vinden.

Bewondering zoeken, is jezelf minachten.

Wie het gemakkelijk wil hebben, zal het vaak moeilijk krijgen.

Het wordt pas echt anders wanneer het niet meer anders hoeft.

Sterven doe je eigenlijk, voor je dood gaat.

Wie de zin van de vreugde kent, kent ook de zin van het lijden.

De kunst van het bestrijden is, om niet te strijden met wat je bestrijdt.

Je tekort is je overvloed.

Wie exclusief wil blijven, moet zich nooit laten zien.

Wat je zoekt, dat heb je te bieden.

Heel vaak maken dieren mensen menselijk.

Voor wie echt op God vertrouwt, is God volstrekt overbodig.

De echte oplossing is daar als er geen echte oplossing meer is.

Als je droomt, denk je dat je wakker bent. Wie weet, dromen we eigenlijk als we denken wakker te zijn.

Alleen wie de haat kent, kan de liefde kennen.

Sommige mensen schitteren door hun opvallende eenvoud.

In ÈÈn ding komt alles en iedereen overeen en dat is dat alles en iedereen van elkaar verschilt.

Wie niet meer hoeft te overtuigen, kan veel invloed hebben.

Er is niets krachtiger dan waarachtige zachtheid.

Hoe meer de verschillen mogen bestaan, hoe sterker de overeenkomsten zichtbaar worden.

Wie snel wil groeien, moet de tijd nemen om bij zichzelf stil te staan.

Wie iets weggooit, kan er zeker van zijn dat hij het terugkrijgt.

We zijn zo druk met onszelf, dat we onszelf vergeten.

Cynici proberen te vergeten dat ze idealisten zijn.

Zelfs de meest heldere ogen, zien meestal niet de eigen blinde vlek.

Zo gauw je nergens meer naar toe hoeft, ben je vrij, al kun je geen kant meer op.

Wie verbinding zoekt, heeft zich afgescheiden.

Ergens vanaf willen, is de beste manier om er aan vast te blijven zitten.

Er is niets dat meer afstand vraagt dan echte nabijheid.

Wie gezien wil worden, heeft zich verstopt.

Wie veel praat, zal niet gehoord worden.

Hoe meer je sterft, hoe meer je zult leven.

Buigen is de beste manier om respect te verwerven.

Wie sterft voor hij sterft, overwint de sterfelijkheid.

Zolang we nog iets te winnen hebben, hebben we nog wat te verliezen.

Regels zijn er om vrijheid mogelijk te maken.

Voor je het weet wordt je vrijplaats je gevangenis.

Het probleem van een probleem is dat het probleem een probleem is.

Wie onder ogen ziet dat het leven een zinkend schip is waar niemand levend vanaf komt, kan vrolijk dobberen.

Om voor altijd jouw koning te zijn, ben ik bereid mijn leven lang jouw dienaar te zijn.

Wie geen belang heeft, krijgt altijd wat hij begeert.

Sterven brengt leven. De dood ontkennen, is dodelijk.

Wie vrij is van hoop, heeft een veelbelovende toekomst.

Alleen onzekerheid kan zekerheid brengen, zoals onwetendheid wetenschap.

Zolang er te winnen is, is er te verliezen.

Lijden is lijden dat we niet kunnen lijden.

Het bijzondere van ons mensen is dat we vaak proberen bijzonderder te zijn dan de bijzonderheid die we zijn.

Na het scheiden uit de echt, begint pas het scheiden in het echt.

Alleen wie zich niet aangevallen voelt, kan zich goed verdedigen.

Gebrek aan zelfvertrouwen is meestal gebrek aan vertrouwen in de ander.

Eigenwijze mensen hebben weinig vertrouwen in hun eigen wijsheid.

Het is altijd nu.

In dit universum heerst Ûf wetmatigheid Ûf chaos. Kan beide het geval zijn?

We krijgen vaak meer doordat we iets niet krijgen dan door iets dat we wel krijgen

Cogito non sum. Ik denk, dus ik besta niet.

Het bijzondere is een manifestatie van het ene.

Wie stopt met zoeken naar de juiste route, arriveert op zijn bestemming.

Het belangrijkste wat in het leven te halen is, is het inzicht dat er niets te behalen is.

Waar kun je leren om iets af te leren?

Je hoeft niet verstandelijk gehandicapt te zijn om gehandicapt te zijn door je verstand.

Gelukkig hebben we het grootste deel van ons leven flink de tijd om geen tijd te hebben.

Waar je de hemel denkt te zien, zal ooit de hel verschijnen.

Voor wie de zin van het leven heeft ontdekt, heeft het leven geen zin meer.

Hoe is het mogelijk dat eenvoud als veelvoud verschijnt?

Sommige dingen zijn veel te waar om waar te mogen zijn.

Voor wie van de sterren houdt, kan het niet donker genoeg worden.

Vrijheid is daar, als er geen keus meer is.

It is cool, to be hot.

Wie echt afscheid neemt, verbreekt niet de relatie.

Wie alles geeft, kan niets verliezen.

Vooral wat je denkt dat je bent, dat ben je zeker niet.

Voor wie zich echt kapitein op zijn schip voelt, kan het niet hard genoeg waaien.

Je kunt nooit ongelukkig of gelukkig worden. Je kunt alleen gelukkig of ongelukkig zijn.

Zolang je iets mist, ben je het niet echt kwijt.

Wie weet recht van spreken te hebben, hoeft nooit hard te roepen.

Zolang ik niet dood ben, laat ik me niet kisten.

Kunt u mij ook zeggen wat de meest efficiÎnte en meest effectieve manier is om mijn tijd te verdoen?

Je moet een goed hart hebben om het te kunnen doneren.

Vaak zijn we de druppel die vergeet dat hij zee is.

Regels zijn er om je vrijheid te vieren.

Zolang we iets te winnen hebben, hebben we iets te verliezen.

Wat je zoekt bij een ander, ontneem je jezelf.

Loslaten is aanzienlijk moeilijker dan weggooien.

Wees vriendelijk voor je strengheid.

Wil iemand van iemand of iets van iets kunnen verschillen, moet er vergelijkbaarheid zijn en als eerste dus overeenstemming.

Wie ego wil overwinnen, heeft een stevig ego nodig.

Als er niets meer mogelijk is, wat kun je dan nog doen?

Iedere keer wanneer het lukt om los te laten en te vallen, komen we op steviger grond terecht.

Foutloosheid is geen voorwaarde voor perfectie.

De wereld wordt niet beter door hem fout te maken.

Hoe meer ik "ik" kan zijn, hoe meer ik "wij" kan zijn.

Afstand is een voorwaarde voor nabijheid.

Diepe vriendschap verdraagt vijandschap.

Sterven doe je voor je dood gaat.

Met tijd winnen gaat veel tijd verloren.

Wil je worden, richt je dan op zijn.

Om thuis te komen, dien je wel eerst het huis verlaten te hebben.

Laat je niet kisten voor je dood bent.

Cynisme en idealisme hebben elkaar nodig.

Liefde is liefde als deze blijft in het gezicht van liefdeloosheid.

Hoe meer je je huis verlaat, hoe meer je thuis kunt komen.

Het is niet trendy om het woord trendy te gebruiken.

Zo lang we in strijd zijn met wat we bestrijden, zal onze strijd weinig effectief zijn.

een + ÈÈn = Èen

Als je toch even niks te doen hebt, probeer dan eens even niks te doen.

Wie vrij is van doodsangst is vrij van levensangst. Kortom: hoe jonger je sterft, hoe langer je leeft.

Hoe kan waarachtigheid onwaarachtigheid zien?

Wonderlijk dat loslaten meer werk kan lijken te vragen dan vasthouden.

Om jezelf te vinden, kun je het beste jezelf vergeten.

Meestal is een kip zonder kop, een kop zonder kip.

Wie zich dun voelt, gaat dik doen. Wie dik doet, voelt zich dun.

Wie zich klein voelt, gaat zich groot maken. Wie zich groot maakt, voelt zich klein.

Iets niet doen vraagt vaak meer inspanning dan iets doen.

Wie zich aangevallen voelt, kan zich niet goed verdedigen.

Moet je geluk hebben om gelukkig te zijn?

Wie goed voor zichzelf zorgt, is een geschenk voor de ander.

Gelukkig hebben we alle tijd om geen tijd te hebben.

Waar we aan lijden, is het lijden dat we nog niet hebben kunnen lijden.

Met fijne relaties is het moeilijk om ongelukkig te zijn.

Ben je, nadat je gestorven bent, meer dood dan voor je geboren werd?

Je bent net zo lang afhankelijk van de bevestiging van anderen, als je jezelf niet gunt daarvan afhankelijk te zijn.

Je bent als persoon heel erg belangrijk omdat jij het bent die kan ontdekken dat je eigenlijk niet zo belangrijk bent.

Wie oud wil worden, moet jong sterven.

Alles wat mij vandaag verhoogt, zal mij ooit vernederen.

Jammer toch als we eerst ons leven bijna kwijt moeten zijn voor we het echt kunnen waarderen.

Hoe meer je denkt iets niet te kunnen verliezen, hoe moeilijker het is er waardering voor te hebben.

Voorwaarde om iemand echt lief te kunnen hebben, is de mogelijkheid verdragen om deze te verliezen.

Wat is meer waar? Zijn we nu aan het leven of zijn we nu aan het dood gaan?

Wil je een betere wereld? Investeer in jezelf.

Wie niet kan loslaten, zal worden verlaten.

Een gekwetste ziel, heeft een groot hart nodig.

Mensen en dingen kunnen alleen verschillen in de eigenschappen die ze gemeen hebben.

Zijn is het einde van de strijd met wat er is. Het is het begin van Creativiteit in plaats van Reactiviteit.

Wees je verzet, en wordt overgave.

Wat je losgelaten hebt, kan je niet meer ontnomen worden.

Loslaten is de beste manier om iets te krijgen.

Eerlijk gezegd, heb ik het zo ontzettend nodig dat jij mij nodig hebt en eigenlijk niet zonder mij kan.

Misschien zijn we wel banger voor het licht dan voor het donker.

Wie zich inleeft in een ander, voelt zich altijd gezien.

To be and not to be that is the answer.

Herinner je je enigheid (in beide betekenissen van dat woord), wanneer je je eenzaam, voelt.

Voelen is een slimme manier van denken.

Een probleem heeft het nodig een probleem te mogen zijn, wil het opgelost kunnen worden.

Wat echt van jou is, zul je nooit verliezen.

To be AND not to be, that is the answer.

Ik hoop dat je gestorven bent, lang voor dat je dood gaat.

Wie alles verloren heeft, houdt over waar het echt om gaat.

Niet willen sterven is overleven. Leven vraagt Sterven.

Laat het leven sterven. Laat het leven leven. Laat het vrij en beleef de vrijheid en de vitaliteit.

Vermoedelijk heeft niet God, maar de duivel de duivel verzonnen.

Hij die werkelijk sterft voor hij dood gaat, sterft niet als hij dood gaat.

Lijden bestaat uit de weeÎn van het leven nodig om van jou te bevallen. Blijf vooral ademen.

Wie loslaat heeft de handen vrij om te ontvangen.

Creativiteit vraagt om op je gemak te zijn met het ongebruikelijke.

Als je veel ongeneeslijkheid wilt zien en ervaren, moet je dokter worden.

Tijdens ons leven kunnen we al dood gaan en daardoor onsterfelijkheid ervaren.

Talenten bloeien, als vaardigheden overbodig worden.

Mindfulness vraagt Mindlessness

Angst is de illusie dat het ooit slechter kan worden dan nu.

Als het ooit slechter met mij zou kunnen gaan dan nu en er lijkt nu een goede reden voor angst te zijn dan is het vooral vanaf nu tot dat moment slecht.

Het zou zo mooi zijn als we het goede hout waaruit we gesneden zijn wat beter zouden kennen.

Zonder de weg naar jezelf te begaan, zul je nooit de brug naar de ander vinden. Vind jezelf en je vindt de ander.

Eenzaamheid voelen is het ondergaan van het zuiveringsproces van de liefde.

Wie zich het zwarte schaap voelt, verstopt en beschermt het witte schaap dat deze eigenlijk is voor de ander.

Cynisme is de expressie van teleurstelling in de liefde.

Eigenlijk zijn we in dezelfde mate een stervend wezen, als dat we een levend wezen zijn.

Lijden is het lijden dat we nog niet kunnen lijden.

Om te weten dat je dom bent, moet je helaas behoorlijk slim zijn.

Zijn is de beste manier van Hebben.

Wat je Ècht bent, raak je nooit kwijt.

Wat je hebt, verlies je, wat je bent, kun je niet verliezen.

Het bijzondere van een mysterie is dat het zicht ontvouwt als je geÔnteresseerd kunt zijn, maar het ook een mysterie kunt laten.

Waar je naar verlangt, dat BEN je. Ontspan in jee verlangen en je raakt vervuld.

Duurzaam geluk is een groot taboe.

Het is alleen de liefde die teleurgesteld kan zijn in de liefde.

Creativiteit vraagt om op je gemak te zijn met het ongebruikelijke.

Als je veel ongeneeslijkheid wilt zien en ervaren, moet je dokter worden.

Tijdens ons leven kunnen we al dood gaan en daardoor onsterfelijkheid ervaren.

Zorg voor je duurzame ontspanning, vraagt inspanning.

Dikdoeners voelen zich dun.

Wil je je geest bevrijden, bevrijd dan je hart.

Wil je snel van een probleem af, stel je er snel voor open.

Aleen de dapperen durven bang te zijn en niet te vluchten.

Zelfbevrijding: Emotie en Motivatie

door Chris Kersten

Emoties en het verlies van vrijheid van handelen

In ons handelen, waaronder het spreken, zijn we niet altijd vrij. We lijken bij onze handelingen soms geen keus te hebben om ze wel of niet uit te voeren. Soms moeten we iets eten. We moeten ergens iets van zeggen. We moeten even de kamer uit. We moeten op tijd komen. We moeten werken. In zo’n geval worden we gedreven door emotie. We zijn op die manier onze vrijheid van handelen verloren en worden bepaald door emotie. We kunnen ook niet meer rustig overwegen welke manier van handelen goed zou zijn. We komen direct in actie.

Als je bijvoorbeeld boos bent, is er een krachtige tendens om de situatie te veranderen. Als je bang bent, wil je weg uit de situatie en voor je het weet ben je ook weg. Als je jaloers bent op iemand, zou je dat wat die ander bezit hem of haar afhandig willen maken en naar jou toe halen en voor je het weet ben je daar ook mee bezig. Als je je eenzaam voelt, wil je liever niet die eenzaamheid voelen, maar heb je, om dat lastige gevoel weg te werken, voor jet het weet bijvoorbeeld de telefoon al in je hand om contact te zoeken. Van dat lastige gevoel van eenzaamheid zijn we ons dan niet eens bewust geweest.

Veel van ons gedrag wordt op die manier al dan niet voor een deel gedreven door emotie. We worden hierdoor zonder dat te beseffen een soort automaat of robot. Omgekeerd, wanneer we merken dat er druk op ons handelen staat en we onze vrijheid van handelen kwijt zijn, kunnen we concluderen dat ons handelen bepaald wordt door emotie.
Of er nu sprake van is dat iets moet of juist dat iets niet moet of niet mag, het gaat om dezelfde onvrijheid. Waar sprak is van een soort rigiditeit waarbij er van alles moet, is er daarnaast meestal evenzeer sprake van dat er van alles niet mag of niet moet.

Het gaat bij emotie steeds om een dwingende, reflexmatige koppeling tussen een gevoel of een complex van gevoelens en bepaald gedrag of het verbod op bepaald gedrag. Zo gauw het gevoel er is (al of niet door een standaard situatie opgeroepen) volgt als vanzelf het bijbehorende gedrag, waarbij dat gedrag er meestal op gericht is het moeilijk te verdragen gevoel te neutraliseren.

Er zijn twee heel bekende basisemoties: angst en boosheid. Bij angst wil je vluchten, weg uit de situatie, die op een of andere manier bedreigend is. Bij boosheid wil je de situatie veranderen en hoe bozer je bent hoe nadrukkelijker je dat wilt.
Er is nog een derde basisemotie die vooral in spirituele kringen vaak genoemd wordt en dat is begeerte of honger. Bij begeerte gaat het om de drang om iets naar je toe te willen halen. Het is de drang om een leegte te vullen en zolang die leegte reëel is, is die behoefte natuurlijk heel gezond. Als die leegte niet reëel is kun je spreken van een verslaving. Kenmerkend voor een verslaving is dat we onze vrijheid van handelen verloren zijn omdat we het gevoel van gemis van bijvoorbeeld alcohol, koffie, voeding enz. niet kunnen verdragen. De emotie heeft dan een dwingende macht over ons.

Emoties zijn dus zeer krachtige aanzetters tot actie. Daarom vraagt het veel motivatie om met emoties te willen werken en je er niet door te laten meeslepen. Werken met emoties is er op gericht om je emoties te bevrijden van hun dwangmatigheid, van hun macht om je vrijheid van handelen en spreken in te perken.

Denken, spreken en emotie

Veel van ons denken en spreken kun je net als onze handelingen evenzeer zien als gedrag. Spreken hoeft niet, maar is vaak, zonder dat we dat beseffen, (deels) gericht op ontlading van de emotie, wat meestal niet prettig is voor de ander, die je moet aanhoren.

Veel van onze gedachtepatronen zijn preludes op gedrag. Vaak gaan onze gedachten zonder daar keus in te hebben over mogelijke gedragswijzen of handelingsscenario’s. Ons denken kan ons eindeloos proberen te prepareren op een situatie zonder dat we daar werkelijk baat bij hebben en zonder daar veel invloed op te hebben. Dan is het denken emotiebepaald.
Is er veel denken of piekeren dan weet je meestal zeker dat er veel emotie is en dat je onder druk staat van die emotie. Dat is iets heel anders dan denken waar we bewust voor kiezen en dat vrij is van emotie.
Werken met de emoties die aan het denken of spreken te grondslag liggen, herstelt de rust en de openheid van de geest. Wanneer de geest dus erg actief is, is het goed je af te vragen onder invloed van welke emotie de geest staat.

Geleidelijk ontwikkelen we hierdoor meer beschikkingsvermogen over onszelf, over onze handelingen, ons spreken en denken. We kunnen op die manier meer stuurman of stuurvrouw van ons leven en dat op een geheel natuurlijke manier.
Emoties gaan normaalgesproken gepaard met specifieke lichaamssensaties. Gedachten proberen los te laten en je richten op die bijbehorende lichaamssensaties is wat helpt. In aanvulling daarop kun je terwijl je de lichaamssensaties voelt zo goed mogelijk en op een kalme manier woorden geven aan de emotie. “Ik ben nu heel erg verdrietig.” Of: “Ik voel me nu heel erg in de steek gelaten.” Of: “Ik ben nu een en al razernij.”

Negatieve effecten van emoties

Wat we allemaal ten diepste willen is onszelf en de situaties waarin we ons bewegen tot bloei brengen. We willen een positieve factor zijn, al zijn we soms cynisch geworden over de mogelijkheid daartoe.
Het lastige van emoties is dat ze ons nog wel eens tot handelingen of woorden brengen die een effect hebben wat we achteraf betreuren. De effecten van op emoties gebaseerd handelen, kunnen immers schadelijk zijn voor jezelf en voor anderen. Emoties leiden tot vernauwing en fixatie. Ze maken ons dom en brengen ons daardoor tot een nogal primitief soort gedrag.

Toch is er geen reden om emoties te veroordelen, zoals dat nogal gebruikelijk is/was in religieuze tradities. Veroordeling van emoties helpt natuurlijk niet. Het leidt tot onderdrukking van emoties en, zoals iedereen weet, is onderdrukking van emoties een buitengewoon beperkte remedie. Emoties, juist omdat ze gebaseerd zijn op bijzonder krachtige aangeboren instincten, kunnen hooguit tijdelijk onderdrukt worden. Onder druk neemt alleen de explosieve kracht toe.

Daar komt bij dat onderdrukking van emoties een bijzonder negatief effect heeft op ons energiesysteem en op ons algehele welbevinden. Toch is onderdrukking van emotie een heel veel voorkomende gewoonte vermoedelijk om op die manier het uitleven van emoties te voorkomen.
Mensen verschillen er in of ze eerder hun emoties uitleven of deze juist onderdrukken. Als emoties onderdrukt of uitgeleefd worden verschillen mensen er in welke emoties uitgeleefd of juist onderdrukt moeten worden. Voor sommige mensen wordt vooral verdriet, voor anderen juist boosheid, voor weer anderen juist angst onderdrukt of juist uitgeleefd.

Behalve een emotie verdringen of een emotie uitleven, is er eigenlijk ook nog een derde optie en dat is zwelgen in een emotie. Eventueel kun je die neiging ook zien als een speciale manier van uitleven van een emotie.
Wanneer we zwelgen in een emotie zijn we op een wonderlijke manier ook blij met de emotie en hebben de neiging deze nog wat op te kloppen omdat we menen dat deze nogal terecht is. Zo kunnen we bijvoorbeeld het gemis van een geliefde koesteren en daarmee de realiteit dat we iemand echt verloren hebben niet waar laten zijn. We kunnen vastzitten in de overtuiging dat het leven het op ons gemunt heeft en ons daarin wentelen en dat in plaats van het voelen hoe diep we teleurgesteld zijn in het leven en die teleurstelling helemaal waar laten zijn.

Met mensen die zwelgen in emoties is het niet gemakkelijk samen zijn. De consequentie van zwelgen in emotie is dardoor dat je alleen komt staan.
Het is een van de voor je geluk belangrijkste maar tegelijkertijd moeilijkste tendensen om in jezelf te herkennen, jezelf toe te staan en geleidelijk te gaan voelen.

Motivatie en emotie

We zijn vaak geneigd om de verantwoordelijkheid voor emotie bij de ander te leggen. De ander maakt ons bijvoorbeeld boos, angstig, jaloers of gefrustreerd, zo vinden we dan, en dat legitimeert dan onze reactiviteit naar die persoon toe. Natuurlijk kan en is vaak het gedrag van de ander aanleiding voor onze emotie. Dat neemt niet weg dat het verstandig is de verantwoordelijkheid er voor bij onszelf te houden. Met de verantwoordelijkheid voor iets bij een ander te leggen, ontnemen we vaak onze belangrijkste mogelijkheid om invloed uit te oefenen. Leren met de effecten om te gaan die de wereld op ons kan hebben, brengt fundamentele vrijheid en maakt ons minder afhankelijk en kwetsbaar voor hoe de wereld zich aandient.

Alleen wijzelf hebben de mogelijkheid onszelf van de dwingendheid van emoties te bevrijden en de ander vrij te houden van beschuldiging. Het commitment aan jezelf en aan elkaar om steeds met emotie te werken, ook al wordt die door de ander of het andere veroorzaakt, brengt binnen relaties enorme vrijheid en biedt ruimte voor gezonde spontaniteit. Iedere emotie bij jezelf of de ander kan dan als zodanig bestaan en hoeft niet weg. Wie of wat de aanleiding voor de emotie is en of de emotie terecht is of niet speelt dan geen rol.

De kern van het werken met emotie is niet doen, niet handelen. Hat gaat er om aanwezig of present te blijven bij een emotie. Door ons bewust te zijn van een emotie, er bij te blijven met onze aandacht en door ons er voor te openen bieden we de emotie de gelegenheid op te lossen of te transformeren. Dat vraagt enige tijd, aandacht en dus geduld en een zeker doorzettingsvermogen.

Uiteindelijk zijn emoties terug te voeren tot instincten. Het gaat om biologisch bepaalde, aangeboren, primaire driften gericht op overleving, voortleving en dergelijke. Het gaat om enorme krachten, actietendensen die ons flink in beweging kunnen brengen, maar zijn basaal heel gezond.
In zekere zin kun je werken met emoties zien als het schonen van instincten. Op zich is er immers niks mis met in leven willen blijven, seks en relatie willen hebben en dergelijke.

In het woord emotie zit hetzelfde Latijnse werkwoord movere als in het woord motivatie of als in het woord mobiel en automobiel. Movere betekent bewegen. Motivatie is je persoonlijke, innerlijke kracht om je te bewegen in een richting waar je (ooit) van uit een open, positieve wijsheid bewust voor gekozen hebt en die je ondanks tegenkrachten binnen of buiten jezelf blijft aanhouden. Motivatie heeft alles te maken met wil en met commitment. Emoties zijn in zekere zin het tegenovergestelde van motivatie. Emoties ( afgeleid van het werkwoord e-movere = verwijderen) halen je weg van jezelf en oefenen een dwang uit tot bepaalde aan de emotie gekoppelde handelingen. Bij motivatie gaat het om eigen vrije kracht, waarvoor je kunt kiezen om die in te zetten en die volstrekt afhankelijk is van jou. Emotie is kracht ondanks jezelf en die de kracht van je motivatie vraagt om er mee te werken, om de kracht van de emoties om te zetten in vrije zijnskwaliteiten.

Emoties en invloed uitoefenen

Zowel het onderdrukken als het uitleven van emoties kun je zien als een primitieve niet zo effectieve manier van invloed uitoefenen. Bij een hoogwaardige manier van leven hoort een meer constructieve, effectieve manier van invloed uitoefenen en dat in de eerste plaats op onszelf en in de tweede plaats op anderen.

Het niet meer hoeven uitleven van emoties op anderen, stelt je in staat op een veel constructievere manier met anderen om te gaan en van daar uit invloed uit te oefenen op anderen. Op die manier ben je aanzienlijk beter in staat voor jezelf te zorgen.
Het onderdrukken van emoties doen we meestal om de ander een vorm te bieden waarvan we denken dat die aanvaardbaar of aantrekkelijk is voor die ander en om daarmee de relatie met anderen veilig te stellen. Het consequent onderdrukken van emoties maakt ons echter uiteindelijk helemaal niet tot die voor die ander zo aantrekkelijke persoon.
Wat misschien moeilijk te geloven is, is dat we het meest aantrekkelijk zijn als we helemaal ons zelf zijn en onze emoties helemaal in onszelf, in onze eigen ruimte kunnen laten bestaan. Dat maakt ons vrij en tot een energiek persoon. Dat biedt de mogelijkheid tot spontaniteit, levenslust en vitaliteit.

Een van de meest grote uitdagingen voor ouders is om hun kinderen te leren op de juiste manier invloed uit te oefenen. Sommige mensen zijn erg terughoudend met het aanwenden van hun invloed. Anderen worden snel eisend en dingend en vinden het moeilijk ieder zijn of haar invloed te gunnen.
Alle maatschappelijke organisaties, scholen, gezondheidsinstellingen, overheden zien zichzelf geconfronteerd met dezelfde uitdaging als ouders.

Het beste is maar om er van uit te gaan dat geen enkele ouder of maatschappelijke instelling op dit punt de staat van perfectie heeft bereikt. Het gevolg is dat ieder mens op het punt van emoties en op een gezonde manier invloed aanwenden te leren heeft. Waar het om gaat is of we bereid zijn daar werk van te maken.

Zelfbegeleiding en emoties

Het eerste doel van het werken met emoties is dus om los te komen van de tendens om emoties uit te leven. Wanneer we emoties niet uitleven is het tweede doel om te leren ze ook niet te verdringen of te onderdrukken, te parkeren of te negeren, aangezien onderdrukking vroeg of laat weer leidt tot uitleven. Deze secundaire verdringingsreflex vraagt dat we in de eerste plaats leren ons bewust te zijn van emotie en in staat zijn onszelf onze emotie te gunnen of er nu een goede reden voor is of niet.

We kunnen soms boos zijn op onszelf omdat we menen geen reden te hebben om boos te zijn en onszelf onterecht boos vinden zijn op een ander. Dan proberen we onszelf te manipuleren. Dat helpt niet. Emoties houden zich niet aan de wetten van rationaliteit. Dat is juist een van hun kenmerken. Belangrijk is ons iedere emotie te gunnen of deze nu een reële grond heeft of niet. Pas achteraf, als we met een emotie gewerkt hebben, zal soms helder worden welke wijsheid er achter schuil gaat. In eerste instantie dienen we daarom te accepteren dat we zelf niet kunnen bepalen welke emotie zich in welke vorm of welke mate laat zien of niet laat zien. Dat vraagt overgave. Vaak zal vroeg of laat blijken dat precies die emotie opkomt die, wanneer er mee gewerkt wordt en daarmee het goud van motivatie uit het lood van emotie is getransformeerd, precies die vrije kwaliteit vrij maakt die de situatie nodig heeft en deze tot bloei brengt.

In de opleiding leren we diverse manieren om jezelf te begeleiden bij al dan niet heftige emoties. De kern van die oefeningen bestaat steeds uit het voelen van de bij de motie horende lichaamssensaties. Wat helpt is zo precies mogelijk, bijvoorkeur rustig hardop, woorden geven aan de emotie van uit het voelen van de lichaamssensaties. De kunst is de lichaamssensaties zelf te laten praten en niet zozeer je ideeën over de sensaties te uiten, al helpt een beetje gokken ook. Als de woorden kloppen is dat direct voelbaar. Iets in jou dat geëmotioneerd is, voelt zich dan begrepen. Dat zelf voelt dan bovendien dat je ook met jezelf in dialoog kunt zijn en daarvoor niet per se afhankelijk bant van anderen.

Door je te richten op de lichaamssensatie laat je automatisch de aan de emotie gekoppelde gedachten en actietendensen los. Die negeren we dus of druk je uit in woorden. Op deze manier breng je jezelf in een voelende staat die vooraf gaat aan de zijnsstaat.
Er is een wezenlijk verschil tussen het voelen van je emotiegestuurde actietendensen aan de ene kant en het letterlijk in actie komen aan de andere kant. Dat laatste doen we niet. Het eerste doen we vooral wel.
Jezelf begeleiden bij emoties betekent jezelf alle actietendensen zoveel mogelijk gunnen en deze zoveel mogelijk intact laten. Wat helpt is om ook deze actietendensen woorden te geven. Benoem alles wat je wilt doen of zou willen doen op grond van je heersende emotie.

Een goed uitgangspunt is om er van uit te gaan dat alle spanning in het lichaam verwijst naar een emotie. Dat is ook een goede manier om onderdrukte emoties geleidelijk te achterhalen. Hoe dieper we ons kunnen openen voor lichaamsspanningen, hoe helderder de emoties zullen worden die hier achter schuil gaan.

Werken met emoties kun je zien als een innerlijke strijd tussen de kracht van emoties en de kracht van motivatie. Het is de strijd tussen jou en je reflexen. Naarmate we meer gewend zijn met onszelf te werken zal de innerlijke, essentiële kracht groeien. Kracht die we nodig hebben om de emotie niet uit te leven en evenmin te onderdrukken. Je kunt het zien als een spier die je door voortdurende training versterkt.
Emoties kun je zien als opeenhopingen van primitieve energie. Met de inzet van motivatie als vrij beschikbare, hoogwaardige energie onttrek je de nog primitieve energie aan de emoties en komt deze geleidelijk beschikbaar als vrije energie en vitaliteit, helemaal ter vrije beschikking voor jou.

Dagelijks werken met emoties kun je ook zien als een vorm van hygiëne. Psychische hygiëne in dit geval. Het werk houdt je geest en hart schoon en je bevrijdt je van stress. Stress ontstaat waar handelen niet leidt tot vermindering van emotie en zonder effect blijft.
Door een emotie niet uit te leven, maar juist er rustig bij stil te staan transformeert de emotie naar een zijnskwaliteit. Vaak naar een zijnskwaliteit die juist in de onderhavige situatie nodig en nuttig is.
Angst transformeert bijvoorbeeld vaak naar helderheid of oplettendheid. Dat is vaak wat er nodig is in een angstige situatie. Denk bijvoorbeeld aan auto rijden bij barre weersomstandigheden. Daar is oplettendheid nodig. Onderdrukking van angst kan gemakkelijk tot roekeloosheid leiden. Boosheid transformeert bijvoorbeeld vaak naar kracht en autonomie. Eenzaamheid transformeert naar liefde. Leegte naar ruimte en volheid. Schaamte tot tederheid en/of waardigheid.
De verschijning van zijnskwaliteiten wordt altijd voorafgegaan door het verschijnen van rust. Rust is precies het omgekeerde van de onrust die zo kenmerkend is voor de door emoties bepaalde staat. Onrust betekent altijd emotie. Rust betekent Zijn, wat actie en dynamiek en uiteindelijk spontaniteit volstrekt niet uitsluit.

Emoties en bewustzijn

Emoties gedijen bij niet bewustzijn er van. Bewustzijn is hun grote vijand. Iemand die boos is, moet je niet vertellen of vragen of hij boos is. De kans is groot dat hij dan pas echt boos wordt. Hoeveel last we van emoties ook kunnen hebben, emoties willen zich continueren en willen hun leven verlengen.

Werken met emoties vraagt daarom als eerste, deze bewust te worden en te erkennen en om deze continueringstendens te overwinnen. Dat vraagt kracht en motivatie om jezelf bij voorkeur dagelijks in je sterkere of minder sterkere emotionele hoedanigheid te willen ontmoeten gedurende je persoonlijke beoefeningstijd. Vooral door dagelijks met je emoties te werken zal er geleidelijk iets veranderen en ben je bereid om ook buiten de beoefeningstijd zo nodig werk met jezelf te doen.

De macht van die gewoonte heb je nodig om het werkelijk met jezelf aan te gaan. Wat je immers van uit emotie juist niet wilt, is om rustig te gaan zitten en rustig je lichaamsensaties te voelen en er kalm woorden aan te geven. Dat vraagt veel kracht en een sterke motivatie.
Motivatie betekent precies weten wat je wilt en waarom je iets wilt.Allen dan gaat gebeuren wat je écht wilt. Op basis daarvan geef je uitdrukking aan een van de essentiële aspecten van systematische, constructieve zelfbegeleiding. Dat is waar laten zijn, wat eigenlijk al lang waar voor je is, maar nog niet als zodanig tot je voelend bewustzijn is oorgedrongen. Wat dan waar wordt is de pijn, de dreiging of de frustratie die achter de emotie schuil gaat.

Kracht is nodig om uit het actieperspectief en de overlevingstendens van die emotie te stappen. Het gaat er om de aanleiding voor of het object van de emotie los te laten en puur de bijbehorende lichaamssensaties te voelen. Contact maken met een emotie of present blijven bij een emotie vraagt afstand nemen en in zekere in er afscheid van nemen. Later kun je het object weer enkele keren terug laten komen om op die manier steeds verder af te kicken van de emotie.

Belangrijk is dat we die kracht niet aanwenden om de emotie fout te maken en weg te werken. Het is juist heel belangrijk om jezelf –of het kind in jou- de emotie te gunnen en begrip voor dat deel te hebben.
Uiteindelijk gaat achter iedere emotie pijn of de dreiging van pijn schuil. In contact komen met die pijn vraagt om door de bovenliggende lagen heen te werken. Het helpt enorm om geleidelijk de archeologie van verschillende emoties te herkennen.

Het gaat er dus niet om, om in de eerste plaats vrij te worden van emoties. Het gaat er om je met je emoties te willen en kunnen verhouden en in staat te zijn de energie die er achter zit te bevrijden.
Hoe gepassioneerder iemand is, hoe meer emotie er ook al zijn, maar ook hoe meer positieve hartstocht, enthousiasme, levenslust en levensvreugde zich kan ontwikkelen. Dat vraagt echter veel kracht, doorzettingsvermogen en toewijding aan de goede zaak. Het vraagt een fundamentele keuze en alleen al die keuze helpt om de weegschaal van motivatie en emotie in jezelf in de richting van motivatie, rust en gemak te laten uitslaan.
Kijk jezelf op basis hiervan in de spiegel en probeer te begrijpen waar die keuze in jouw geval om gaat. Bepaal de consequenties qua werk met jezelf en zie wat er in jou gebeurt als je er voor kiest die consequenties werkelijk te accepteren en dat voor de rest van je leven.

Je kunt hieronder de gratis PDF van het artikel bestellen.

Artikelen aanvragen

Artikelen:(Vereist)
Naam(Vereist)
Indien je overweegt deel te nemen aan het Basisjaar Opleiding Zijnsoriëntatie, welke locatie heeft dan je voorkeur?